Convenanten en akkoorden

Het derde jaar van het Convenant Verantwoord Goud werd gedomineerd door de COVID-19-uitbraak, waardoor voor bedrijven de prioriteit in eerste instantie bij de eigen bedrijfsvoering lag. Niettemin is een aantal activiteiten voortgezet of opgestart. Zo werd een onderzoek opgeleverd naar de risico’s en kansen van de recycling van e-waste en is een tweede onderzoek gericht op het signaleren van kansen om de impact van het convenant te vergroten. De werkgroep Due Diligence Support & Monitoring biedt bedrijven individuele ondersteuning. Daardoor steeg het aantal ingediende due diligence rapporten van 38 naar 75 procent blijkt uit de jaarrapportage.  

Het Convenant Duurzame Kleding en Textiel brengt bedrijven, brancheverenigingen, vakbonden, NGO’s en de overheid samen. De aangesloten merken vertegenwoordigen zo’n 45 procent van de markt. Uit de jaarrapportage blijkt dat het aantal deelnemende bedrijven dat volledig voldoet aan de proceseisen rond MVO fors groeide van vijf naar 36. Het aantal productielocaties dat via de Open Apparel Registry in beeld is, nam toe met 1.000 tot meer dan 5.800. De OESO concludeerde dat de standaarden van het convenant grotendeels in overeenstemming zijn met de OESO-richtlijnen. Ook maakte het convenant bekend dat het aandeel duurzamere grondstoffen dat aangesloten bedrijven gebruiken toenam van 16 procent (in 2017) tot 38 procent (in 2019).

Er startten diverse projecten om de productieketen socialer en duurzamer te maken, bijvoorbeeld het Project AMPLIFY. Hierin wordt gewerkt aan een structurele dialoog tussen werkgevers en werknemers over arbeidsomstandigheden. Het convenant bereikte duizenden arbeiders en kinderen in India en Bangladesh via een meerjarig project om kinderarbeid tegen te gaan. Dit krijgt een meerjarig vervolg en levert ook diverse tools op die vrij verkrijgbaar zijn. Dat gold ook voor een nieuw Wet Processing Guidebook, gericht op het fors terugdringen van het gebruik van water, energie en schadelijke chemicaliën bij kledingproductie.

Klachten- en geschillencommissie
Benadeelden in de internationale kleding- en textielketens van CKT-ondertekenaars kunnen rechtstreeks een klacht indienen bij de onafhankelijke klachten- en geschillencommissie. 

In het eerste jaar van het convenant ‘Samen naar verantwoorde metaalketens’ lag de focus van de partijen vooral op het opzetten van processen en systemen voor het toepassen van due diligence en op het bouwen van constructieve werkrelaties met elkaar. Het convenant bracht de eerste jaarrapportage uit en drie nieuwe bedrijven sloten zich aan. Ook is gezamenlijk een due diligence toolbox ontwikkeld en werden twee sessies georganiseerd om bedrijven te helpen bij het starten van hun due diligence traject. Samen met Eurometaux (de branchevereniging voor de producenten en recyclers van non-ferro metalen in Europa) werd een succesvolle bijeenkomst gehouden, waarbij ook een vertegenwoordiger van de Europese Commissie aanwezig was.  

Begin 2020 verscheen de eerste jaarrapportage van het convenant, waarvan de deelnemers 90 procent vertegenwoordigen van het door Nederlandse pensioenfondsen belegde vermogen. Een belangrijk doel van het convenant is gezamenlijk leren en innoveren. Partijen organiseerden onder meer een kennissessie over het instrumentarium en brachten een handreiking uit voor de pensioenfondsen voor de implementatie van het convenant. Werkgroepen startten casussen rond mijnbouw, palmolie, de platformeconomie en het gebruik van kinderarbeid in micamijnen. Ook werden webinars gehouden over beleggen in (post)conflictgebieden, dierenwelzijn, kinderrechten en klimaatverandering & energietransitie. 

De monitoringscommissie heeft eind 2020 haar 1-meting uitgebracht waarop de stuurgroep een reactie formuleert. Vanwege COVID-19 heeft een beoogd bezoek aan een buitenlandse kopermijn online plaatsgevonden. Tijdens meerdere bijeenkomsten is met lokale partijen gesproken over de mijnbouwsector. De geplande activiteiten voor 2020 zijn nagenoeg allemaal uitgevoerd.

Samen met de overheid, een vakbond en NGO’s, hebben Nederlandse sierteeltpartijen in 2019 afspraken gemaakt over een meer verantwoorde internationale sierteeltproductie en deze vastgelegd in het internationaal MVO-convenant Sierteeltsector. De partijen van het convenant hebben sindsdien belangrijke stappen gezet op het gebied van due diligence, gewasbescherming en leefbaar loon. De concrete uitkomsten van het eerste jaar zijn vastgesteld tijdens de algemene vergadering eind 2020. Ze zijn voor een gedegen borging in de sector gedeeld met een bredere stakeholdergroep tijdens een aansluitende bijeenkomst. De opgeleverde resultaten en opgedane kennis van het eerste jaar vormen de basis voor 2021, waarin de partijen werken aan methodes die due diligence kunnen ondersteunen. Hiernaast zullen de partijen in 2021 werken aan het ontwikkelen en testen van kennis en oplossingen op het gebied van leefbaar loon en verantwoorde gewasbescherming. 

De SER heeft de totstandkoming van het convenant begeleid. IDH (Initiatief Duurzame Handel) ondersteunt partijen bij de implementatie van het convenant.

Het Nederlands-Vlaamse Initiatief TruStone heeft in het eerste jaar na de ondertekening betekenisvolle stappen gezet richting verantwoord geproduceerde natuursteen. Tientallen aangesloten bedrijven voerden stapsgewijs een proces van due diligence in, waarmee ze systematisch hun ketens onderzoeken en geconstateerde risico’s aanpakken. Tientallen aangesloten aanbestedende diensten, zoals gemeenten, wegen dit mee in hun aanbestedingen. Een rapport over pilotprojecten rond de inkoop van natuursteen door overheden gaf hiervoor de nodige inzichten. Ondersteund door het secretariaat, ontwikkelen aangesloten brancheorganisaties, vakbonden, NGO’s en overheden handreikingen en verzorgen trainingen om bedrijven en aanbestedende diensten hierbij te ondersteunen. 

Partijen in het convenant hebben voor verschillende thema’s een beleggingsraamwerk opgesteld: wapens & wapenhandel, dierenwelzijn, kinderrechten, klimaatverandering & energietransitie, landrechten en hierover webinars georganiseerd. Zij gingen met elkaar in gesprek over hoe vorm te geven aan internationaal MVO en deelden praktijkvoorbeelden. De uitkomsten zijn samengevat in een document met geleerde lessen. Rond het jaarthema ‘toegang tot medicijnen’ is onder meer een bijeenkomst gehouden, evenals over ‘Access to remedy’, één van de drie pijlers onder UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP’s). 

De monitoringscommissie gaf in haar tweede rapport aan dat op een aantal vlakken de implementatie van het convenant goed verloopt, maar dat tegelijkertijd actie nodig is. De stuurgroep heeft in haar reactie aangegeven een actieplan te hebben geformuleerd dat recht doet aan de aanbevelingen van de monitoringscommissie.  

Het internationaal MVO-convenant Voedingsmiddelen vertegenwoordigt ruim 80 procent van de levensmiddelenindustrie, circa 80 procent van de specerijensector en ruim 95 procent van alle supermarkten. In 2020 is er flinke vooruitgang geboekt zoals blijkt uit de jaarrapportage: 105 bedrijven laten hun vorderingen zien op het gebied van internationaal MVO, meer dan een verdubbeling ten opzichte van de vorige verslagperiode. Het monitoringsinstrument voor bedrijven is uitgebreid met een eenvoudiger variant voor MKB-bedrijven. Ondanks de impact van de coronacrisis, bleef het convenant discussie en acties stimuleren. Er zijn diverse werkgroepen actief om gezamenlijk activiteiten op te pakken. Een voorbeeld is het ‘Banana Retail Commitment on Living Wage’-project dat in 2020 tot uitvoering is gekomen.